Ο θρυλικός Δημήτριος Καμπέρος εκπαιδευτής της "Ανεμολέσχης Παλαιού Φαλήρου" το 1937

Στη μνήμη του θρυλικού Έλληνα αεροπόρου, του Υπολοχαγού Πυροβολικού Δημητρίου Καμπέρου, το πρωί της Δευτέρας, θα πραγματοποιηθεί αναβίωση πτήσης με υπερελαφρύ υδροπλάνο  (στο δρομολόγιο Όρμος Παλαιού Φαλήρου – Ν. Ύδρα – Όρμος Παλαιού Φαλήρου) για πρώτη φορά μετά από 109 χρόνια, σε συνεργασία με το Πολεμικό Μουσείο, την Ελληνική Λέσχη Υδροπλάνου και το Ιστορικό Αρχείο Μουσείο Ύδρας. 

Με αφορμή αυτή την αναβίωση της πτήσης του Υπολοχαγού του Πυροβολικού και πρώτου Έλληνα στρατιωτικού αεροπόρου Δημητρίου Καμπέρου αξίζει να μάθουμε πως υπήρξε και εκπαιδευτής των μελών της "Ανεμολέσχης Παλαιού Φαλήρου" που ιδρύθηκε το 1937.

Πριν από ένα χρόνο και συγκεκριμένα στις 29 Ιουλίου 2020 είδαν το φως της δημοσιότητας μέσα από το vimaonline.gr κάποιες άγνωστες στους νεότερους σελίδες του Παλαιού Φαλήρου και συγκεκριμένα την ίδρυση της "Ανεμολέσχης Παλαιού Φαλήρου" από ομάδα υπαλλήλων του Κρατικού Εργοστασίου Αεροπλάνων (ΚΕΑ).

Συγγραφέας του άρθρου "Ανεμολέσχη Παλαιού Φαλήρου 1937 - 1940" ο Πρόεδρος του Ιστορικού Αρχείου Παλαιού Φαλήρου Βασίλης Χατζηκωνσταντίνου ο οποίος μέσα από την έρευνα και τη συλλογή στοιχείων μας σύστησε τους ιδρυτές και τις δραστηριότητες της Ανεμολέσχης. 

Η «Ανεμολέσχη», όπως αναφέρει ο Βασίλης Χατζηκωνσταντινου είχε και έναν σπουδαίο εκπαιδευτή, τον θρυλικό αεροπόρο ΔΗΜΗΤΡΙΟ ΚΑΜΠΕΡΟ.

Ο Καμπέρος ξεκινούσε την εκπαίδευση των «μαθητών» του με διάφορες προκαταρκτικές ασκήσεις και ακολουθούσαν μετά και οι πτήσεις. Η εκπαίδευση και οι πτήσεις γινόταν τις Κυριακές σε ένα από τα ψηλότερα σημεία του Παλαιού Φαλήρου στην περιοχή της «Παναγίτσας» όπου δεν υπήρχαν πολλά σπίτια και την παρακολουθούσαν πολλές συντροφιές Φαληριωτών.

Επιστροφή στο παρελθόν λοιπόν και συγκεκριμένα 109 χρόνια πίσω τη Δευτέρα 28 Ιουνίου στην παραλία του Παλαιού Φαλήρου. 

Το Ιστορικό Αρχείο – Μουσείο Ύδρας και το Πολεμικό Μουσείο, τιμούν τον Υδραίο αεροπόρο Δημήτριο Καμπέρο, τη Δευτέρα 28 Ιουνίου 2021, προβάλλοντας τη μορφή και τη δράσης του.

Η ιστορία του Καμπέρου

Ο Δημήτριος Καμπέρος γεννήθηκε στην Ύδρα το 1883 και μεγάλωσε στον Πειραιά, στη Φρεαττύδα, συγκεκριμένα. Πρωτότοκος γιος του Αναστάση, εργολάβου τεχνικών έργων, φοίτησε στη Σχολή Ευελπίδων όπου απεφοίτησε αριστούχος το 1905. Κατατάχθηκε ως ανθυπολοχαγός στο Πυροβολικό, ξεκινώντας την στρατιωτική του σταδιοδρομία.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1910 η Ελλάδα βρισκόταν στη διαδικασία δημιουργίας Στρατιωτικής Αεροπορικής Υπηρεσίας και αυτό το λόγο και με ένθερμο υποστηρικτή τον πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο υπογράφηκε συμφωνία με τον γαλλικό Οίκο Maurice Farman για την αγορά διπλάνων Henry Farman έναντι 123.000 γαλλικών φράγκων.



Το αεροπλάνο Henry Farman θεωρείτο ό,τι τελειότερο υπήρχε εκείνη την εποχή, τηρουμένων των αναλόγιών καθώς δεν ήταν εξοπλισμένο με όργανα πλεύσης και ενδείξεις καλής λειτουργίας του κινητήρα.

Αποτέλεσμα της αγοράς των αεροσκαφών ήταν η άμεση ανάγκη πιλότων οι οποίοι θα εκπαιδευόταν για την ειδική αυτή αποστολή. Για αυτό το λόγο στις 2 Μαΐου 1911 δημοσιεύτηκε η σχετική διαταγή :

« Ο κ. Υπουργός των Στρατιωτικών εξέδωκε χθες εγκύκλιον, ήτις εκοινοποιήθη προς άπαντα τα στρατιωτικά Σώματα, ίνα λάβωσιν γνώσιν οι επιθυμούντες εκ των αξιωματικών ν’ασκηθώσιν εις την αεροπλοϊαν. Οι επιθυμούντες να μετάσχωσιν των ασκήσεων οφείλωσιν να άγουν ηλικίαν κάτω των 28 ετών και να είναι ψύχραιμοι και δραστήριοι».

Η εγκύκλιος απευθυνόταν σε νεαρούς αξιωματικούς της Σχολής Ευελπίδων Όπως αναφέρει η φιλόλογος Αντιγόνη Καμπέρου στο βιβλίο της, «Τρελοκαμπέρο» εξήντα συνολικά αξιωματικοί υπέβαλαν αίτηση αλλά μόνο τρεις επιλέχθηκαν, το 1911 και άλλοι τρεις την επόμενη χρονιά. Η επιτροπή πρόκρινε τρεις αξιωματικούς, έναν ανά όπλο. Ήταν οι εξής: -Καμπέρος Δημήτριος, υπολοχαγός του Πυροβολικού/ -Μουτούσης Μιχαήλ υπολοχαγός του Μηχανικού/ -Αδαμίδης Χρήστος, ανθυπίλαρχος και τον επόμενο χρόνο οι:Παπαλουκάς Λουκάς υπολοχαγός του Πεζικού/ -Δράκος Μάρκος, υπολοχαγός του Πυροβολικού και/ -Νοταράς Πανούτσος, ανθυπίλαρχος.

Το 1911, μέσα σε λίγες βδομάδες, ο Δ. Καμπέρος είχε μεταβεί στη Γαλλία μαζί με άλλους δύο, τον Μουτούση και τον Αδαμίδη που επιλέχθηκαν από τους πρώτους. Ήταν η πρώτη εκπαιδευτική στρατιωτική αποστολή στην αεροπορική σχολή Farman, στο Ετάμπ, 45 χλμ έξω από το Παρίσι. Από ελληνικής πλευράς, συνολικά εκπαιδεύτηκαν στη Γαλλία έξι Έλληνες αξιωματικοί:. Ήταν οι υπολοχαγοί Δημήτρης Καμπέρος, Μιχάλης Μουτούσης και οι ανθυπίλαρχοι Χρήστος Αδαμίδης και Πανούτσος Νοταράς.

Ο νέος οργανισμός του Στρατού ψηφίστηκε στις 7 Ιανουαρίου του 1912 ενώ στις 9 Απριλίου έφτασαν ατμοπλοϊκώς από τη Γαλλία στο λιμάνι του Πειραιά, τέσσερα ξύλινα κιβώτια με τα πρώτα ελληνικά Henry Farman. Λίγες μόνο ημέρες αργότερα στις 13 Μαΐου 1912 ο Δ. Καμπέρος θα πραγματοποιήσει την πρώτη πτήση με στρατιωτικό αεροπλάνο στην Ελλάδα απογειούμενος από το Φάληρο ενώπιον χιλιάδων Αθηναίων που είχαν σπεύσει στο σημείο για να θαυμάσουν τον παράτολμο Έλληνα αεροπόρο.

Στις 25 Ιουνίου του 1912 ο Καμπέρος και αφού μετατρέψει το Henry Farman σε υδρολάνο με την προσθήκη δύο πλωτήρων αποθαλασσώθηκε από τον φαληρικό όρμο ξεπερνώντας τα 60 χ.α.ω. Μετά από λίγο, είχε ξεπεράσει τα 85 χλμ φτάνοντας στα 110 χ.α.ω πραγματοποιώντας ένα παγκόσμιο ρεκόρ ταχύτητας.

Ο Καμπέρος συνέχισε την πορεία του φτάνοντας μέχρι την Ύδρα όπου εκατοντάδες κάτοικοι τους επεφύλαξαν συγκλονιστική υποδοχή φωνάζοντας ρυθμικά το όνομά του. Ο θρύλος Καμπέρος είχε γεννηθεί. Στις 5 Οκτωβρίου 1912 ο Έλληνας αεροπόρος εκτέλεσε την πρώτη του αναγνωριστική αλλά και αποστολή βομβαρδισμού (κρατούσε στα χέρια του χειροβομβίδες!) κατά την έναρξη του Α' Βαλκανικού Πολέμου.

Αυτοσχέδιες βόμβες στα οθωμανικά στρατεύματα

Ο Υπολοχαγός τότε Καμπέρος εκτέλεσε αναγνώριση των Οθωμανικών στρατευμάτων στην περιοχή της Ελασσόνας. Τις επόμενες ημέρες οι αποστολές επαναλήφθηκαν, προσφέροντας πολύτιμες πληροφορίες, ενώ τα αεροσκάφη βομβάρδιζαν τις Οθωμανικές δυνάμεις με αυτοσχέδιες βόμβες, που είχαν μικρή αποτελεσματικότητα αλλά σημαντική ψυχολογική επίδραση.

Στις 11 Νοεμβρίου 1912 ο Καμπέρος σε δεύτερη επιθετική αναγνώριση συγκέντρωσε πληροφορίες πετώντας μέχρι τον Αλιάκμονα και έριξε βόμβες κατά του εχθρού. Οι δύο αποστολές του Δ. Καμπέρου ήταν οι πρώτες στον ευρωπαϊκό χώρο ενώ οι δεύτερες στον κόσμο σε επίπεδο αναγνώρισης και βομβαρδισμού μετά τις ιταλικές στη Λιβύη με κοινό εχθρό την Τουρκία.

Με το πέρας του Α' Παγκοσμίου Πολέμου (1918) απασχολήθηκε ως εκπαιδευτής νέων αεροπόρων και για ένα διάστημα διατέλεσε διοικητής της Σχολής Ικάρων. Πέθανε άδοξα το 1942 όπως αναφέρει στο βιβλίο της η Αντιγόνη Καμπέρου από ατύχημα λόγω διαρροής γκαζιού στο σπίτι του.

Λόγω των ριψοκίνδυνων πτήσεών του, του δόθηκε το παρατσούκλι Τρελοκαμπέρος, το οποίο αργότερα έγινε λαϊκή έκφραση. Η προσφώνηση πέρασε στη λαϊκή γλώσσα με επανανάλυση της κλητικής Τρελοκαμπέρο σε ονομαστική θηλυκού (τρελοκαμπέρω) για σκωπτικό χαρακτηρισμό γυναικών.