Οι παρεούλες και ο κοινοτισμός

Υπάρχουν κάποιες παρεούλες, κάποιες μικρές ομάδες ανθρώπων αδικημένων, κατατρεγμένων ή αποτυχημένων, αρνουμένων ή ανίκανων να ενταχθούν στην κρεατομηχανή του συστήματος. Είναι κάποιοι απελπισμένοι που αναζητούν εναγωνίως την ελπίδα μέσα στα συντρίμμια της ψυχής τους, που αναζητούν μια αλλαγή, μια άλλη ευκαιρία, μια αλλιώτικη δυνατότητα και που με αυτή τους την αναζήτηση αναπαράγουν άθελά τους τα αδιέξοδα του μικρόκοσμου στον οποίο έχουν καταφύγει για να κρυφτούν από τις δικές τους ευθύνες και ενοχές ή για να αποφύγουν την αναλγησία και την βία των άλλων.

Οι περισσότεροι αυτοπροσδιορίζονται ως «αριστεροί», αναζητούν συνωμοτική συντροφικότητα και αλληλεγγύη μέσα από περιθωριακές κοινωνικές δραστηριότητες. Άλλοτε συγκρούονται μεταξύ τους και άλλοτε επιδιώκουν την συσπείρωση και όταν νιώσουν δυνατοί στρέφονται κατά του συστήματος που τους απέβαλε ή που οι ίδιοι απέρριψαν. Μικρές επαναστάσεις με στρακαστρούκες ή μεγαλύτερες φωτιές που πλήγωσαν και πόνεσαν μα ακόμη και πυρκαγιές που παρέσυραν στο διάβα τους, κατέστρεψαν, απογοήτευσαν και εξευτέλισαν κοινωνίες ανθρώπων. Ανάλογα με τους μπροστάρηδες που θα διαχειριστούν κάθε φορά αυτό το πλήθος των ανθρώπων και τους καημούς του.

Τους ονομάζουν και ουτοπιστές, αποτελούν όμως το ανυπότακτο κομμάτι της κοινωνίας μας, το μη συμβιβαζόμενο, όχι ομοιογενές αλλά ούτε και μονολιθικά προσανατολισμένο αφού αποτελείται κυρίως από άτομα με ικανό αίσθημα πολιτικής ατομικότητας. Θα έλεγα ότι αποτελούν ένα αυθεντικό κομμάτι του αυτόχθονου ως προς την πολιτική του καταγωγή Ελληνικού κοινοτισμού. Του πολιτικού κοινοτισμού των Ελληνικών κρατών πόλεων, των άμεσων εκείνων δημοκρατιών στις οποίες ο πολίτης διεκδικούσε το δίκιο του στην εκκλησία του Δήμου, όχι όπως τώρα που το παζαρεύει στο γραφείο του εκπροσώπου του έχοντος την πολιτική αρμοδιότητα στην αντιπροσωπευτική Δημοκρατία. Ακόμη και εκείνου του κοινοτισμού των υποδούλων που σεβάστηκε ο Λατίνος, ο Βυζαντινός και ο Τούρκος. Των γεωργικών και κτηνοτροφικών κοινοτήτων που διαχειρίστηκαν το σύστημα της ελεγχόμενης αυτάρκειας, των θρησκευτικών που κατάφεραν να διατηρήσουν την ιδιαιτερότητα της πίστης τους, των αστικών που θεσμοθέτησαν πρακτικές συμβατές με την εξουσία που τους επέτρεψαν να είναι δημιουργικές και να ευημερούν. Στον σύγχρονο κόσμο μας τον γνωρίσαμε σαν «γειτονιά» και τον διδαχθήκαμε στο κατηχητικό, στα κυκλάμινα και στους προσκόπους, ακόμη και στο σχολειό όσοι είχαν την τύχη να έχουν καλούς δασκάλους.

Εκείνο που προέχει και σηματοδοτεί την προσπάθεια είναι ο τρόπος δράσης και λειτουργίας του συστήματος, του πολιτικού οικοσυστήματος και αυτό είναι που καθιστά την προσπάθεια αυθεντική και επιτυχημένη ή αντιστρόφως επώδυνη και αναποτελεσματική.
Αν ονομάσουμε την σημερινή αντιπροσωπευτική δημοκρατία μας παρακμή του Ελληνικού κοινοτισμού και αν θεωρήσουμε ότι το σύστημα που στηρίζεται στα κόμματα και λειτουργεί αξιοποιώντας τους πολιτικά αρμόδιους αποτελεί απλά μετάλλαξη του φεουδαρχισμού, τότε πρέπει να πούμε σε αυτή την αριστερά που γεννήθηκε κατά την μεταβατική περίοδο του πολιτικού μετασχηματισμού στην Ευρώπη ότι έχασε τον προσανατολισμό της. Έχασε το αρχέγονο στίγμα της που αναφερόταν στην πολιτική διαχείριση της μετάβασης από την δεσποτεία στον ανθρωποκεντρισμό. Σήμερα η αριστερά προσπαθεί αντιδεοντολογικά και λανθασμένα να πείσει ότι είναι καλύτερος διαχειριστής του ιδίου συστήματος που απεχθάνεται, από τις άλλες φιλελεύθερες πολιτικές δυνάμεις που το δημιούργησαν και το συντηρούν. Οι δυνάμεις του συστήματος επιχειρούν έναν ασφυκτικό έλεγχο στις παρεούλες και η αριστερά αυτοκαταργείται με επιλογές που βρίσκονται έξω από την θεσμική λειτουργική της αντίληψη.

Η Αριστερά αντιθέτως έχει να προσφέρει μόνο εάν επιδιώξει και αγωνισθεί για την ριζική μεταβολή της πολιτικής σκέψης και τον ανακαθορισμό των σχέσεων και κανόνων μεταξύ της λειτουργίας της κοινωνίας και των θεσμών της πολιτικής δράσης. Ασφαλώς και οι άλλες πολιτικές δυνάμεις εκεί πρέπει να στρέψουν την προσοχή τους αλλά η Αριστερά έχει υπαρξιακό λόγο να την προτάξει.
Οι καιροί είναι χαλεποί και υπάρχει αδήριτος πλέον η ανάγκη για την κοινωνία μας να επανακαθορίσει τις προτεραιότητές της. Αφού ζήσαμε τα τελευταία 30 χρόνια την ηδονική περίοδος της παρακμής του κόσμου μας, τώρα φθάσαμε στο έσχατο στάδιο της αποσάθρωσης της κοινωνικής συνοχής. Δεν έχουμε πια κώδικες συμπεριφοράς και φυσικά ούτε πρότυπα ικανά να τους ενδυναμώνουν, να τους αναπαράγουν και να τους ανανεώνουν. Δεν μπορούμε πλέον να επιζήσουμε και δεν έχει άλλωστε νόημα αφού δεν παράγουμε πια πολιτισμό.

Η πολυπολιτισμική διέξοδος, στην οποία κάποιοι ελπίζουν, εγγυάται μόνο την αμερικανοποίηση της κοινωνίας και του κράτους μας. Η έννοια του Έθνους θα αποδυναμωθεί συν τω χρόνω και θα εξαφανισθεί. Ίσως παραμείνει μια ενοχλητική ανάμνηση, σαν εκείνη των Ποσειδωνίων, που διατήρησαν την μνήμη της καταγωγής αλλά απώλεσαν γλώσσα και παραδόσεις. Από την άλλη μεριά ο ενοχικός αποπροσανατολισμός μιας αμαρτωλής και προθύμου να υποκύψει στους πειρασμούς της εξουσίας αριστεράς δεν μπορεί να εγγυηθεί παρά την κινεζοποίηση της ελλειμματικής Δημοκρατίας μας, πράγμα που ασφαλώς δεν είναι ότι καλύτερο θα μπορούσαμε να ευχηθούμε στα παιδιά μας.

Η Ελληνική κρίση δεν είναι απλώς πολιτική, είναι και δομική. Ο Ελληνικός κόσμος μετά από μια πρόσκαιρη μεταπολεμική αναλαμπή άρχισε πάλι να σκοτεινιάζει.

Είναι η ώρα του νυκτερινού μας εφιάλτη από τον οποίο δεν θα απαλλαγούμε αν δεν ανακαλύψουμε και πάλι την αλληλεγγύη ενός σύγχρονου κοινοτισμού.