Dune, Περιβάλλον και δυστοπία

«Ο πρώτος νόμος της Οικολογίας είναι ότι τα πάντα σχετίζονται με τα πάντα.»
Barry Commoner, 1917 – 2012, Αμερικανός πολιτικός & οικολόγος

Το έπος του Dune! Μέσα από την άκρως ιδιοφϋή συγγραφική ματιά του διάσημου αμερικανού συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας Frank Herbert το συγκεκριμένο μυθιστόρημα διαδραματίζεται σε ένα μελλοντικό, απώτερο σύμπαν όπου διαστρικές κοινωνίες ανθρώπων έχουν επεκταθεί στα πέρατα διαφόρων διαστημικών ηλιακών συστημάτων, στα οποία αρχηγοί έχουν καθοριστεί ευγενείς όπου στην φεουδαρχική ηγεμονία τους βρίσκονται πλανητικά τιμάρια.

Η βασική υπόθεση τοποθετεί τις ρίζες της στον Arrakis, έναν αφιλόξενο και διάσπαρτα κατοικημένο πλανήτη στον οποίο κυριαρχεί το φυσικό περιβάλλον της ερήμου, στο εσωτερικό της οποίας βρίσκεται σε τεράστιες ποσότητες η ουσία melange, το «μπαχαρικό». Η ψυχοτρόπος αυτή ουσία είναι εξαιρετικά σημαντική για την κατάκτηση του γνωστού σύμπαντος, μιας και θεωρείται καίριας σημασίας στο να επεκτείνει την διάρκεια της ανθρώπινης ζωής, σύμφωνα με τον συγγραφέα, ενώ κρίνεται ικανή να διεγείρει τις πνευματικές ικανότητες προσφέροντας πολυδιάστατη επίγνωση, ενόραση, πρόβλεψη των πραγμάτων, ενώ είναι άκρως απαραίτητη για την ασφαλή πλοήγηση διαστημοπλοίων στο άγριο διάστημα. Επομένως, η κατοχή του συγκεκριμένου πλανήτη κρίνεται υψηλής σημασίας, καθώς δύο ισχυροί μεγάλοι Οίκοι μέσα από ανάπτυξη ποικίλων μηχανισμών εξουσίας, κοινωνικών διαπλοκών, στρατηγικής γεωπολιτικής, θρησκείας και τεχνολογίας παλεύουν να τον εντάξουν στα δικά τους συμφέροντα.

Στο προσκήνιο αυτής της αστρικής διαμάχης δύο πλανήτες – κόσμοι. Ο πλανήτης Caladan, πατρίδα του Οίκου των Ατρειδών, μίας κοινωνίας ανθρώπων όπου επικρατούν τα στοιχεία του φυσικού κόσμου και του ανθρώπινου κάλλους. Εκεί όπου το φυσικό περιβάλλον, η ίδια η Φύση, έρχεται σε άμεση επαφή με τους κατοίκους της και τους τροφοδοτεί με τα αρώματα της ηθικής και της τιμής, της ευημερίας, πνευματικής και ψυχολογικής, της αισιοδοξίας και καλοσύνης, της δικαιοσύνης, ειλικρίνειας, αλλά και μίας ιδεάζουσας ευθύνης για την ασφάλεια και προστασία του συνανθρώπου τους.

Παρόλο την προηγμένη αιχμή του τεχνολογικού πολιτισμού τους, οι Ατρείδες έχουν καταφέρει ένα επικερδές ενωσιακό συμβόλαιο, εκείνο που αναφέρεται στην αποκλειστική προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και του ίδιου του πλανήτη σε ευρύτερο πλαίσιο. Μίας ζεύξης που ικανοποιεί την αέναη ανάγκη του ανθρώπου να αφουγκρασθεί τη μαγεία που του προσφέρει απλόχερα η καλαισθησία του φυσικού, επικρατώντας των ερεβωδών συναισθημάτων του και την ανάδυση μίας δυνατότητας για υπέρβαση της στείρας λογικής, δημιουργώντας πλαίσια επωφελούς συνεργασίας, δημιουργηκότητας κι ασφάλειας. Οι Ατρείδες έχουν επιτυχώς καταφέρει να συμπλοκοποιήσουν το φυσικό με το επιμέρους τεχνητό, αλλά και την ανθρώπινη ιδιοσυγκρασία με την οντότητα του Περιβάλλοντος. Λογίζονται ως ένα με τα οικοσυστήματα του πλανήτη τους, μέσα από τον σεβασμό και την κατανόηση που αποθέτουν από τον καθημερινό τους βίο. Είναι χαρούμενοι, ευτυχισμένοι!

Από την αντίθετη πλευρά, ο πλανήτης Giedi Prime, πατρίδα του Οίκου των Harkonnen. Ένας κόσμος αλλιώτικος, τελείως διαφορετικός κι απόκοσμος, στον οποίο κυριαρχούν ζοφερά συναισθήματα, πρακτικές, καθώς και μία ατέρμονη ανάγκη για κυριαρχία κι εξουσία πάνω σε άρτιες, υγιείς ανθρώπινες κοινωνικές δομές. Εκεί, όπου ο άνθρωπος διαχέει το μίσος και την μοχθηρία του πάνω στο φυσικό, αλλά και στο ίδιο το ανθρωπογενές περιβάλλον – ως μέρος εκείνου. Έχοντας, αγρίως κι απερισκέπτως, εκμεταλλευθεί κάθε φυσικό πόρο του πλανήτη, αναπτύσσοντας βαριές βιομηχανίες κατασκευής οπλικών συστημάτων και πολεμικών διαστημοπλοίων, οι κάτοικοι του Giedi Prime, υπό την ηγεσία των Harkonnen φιλοδοξούν να κατακτήσουν πλανητικά συστήματα και ανθρώπινες κοινωνίες διασπείροντας φόβο και μία ιδιότυπη επικράτηση πάνω σε καθετί υγιές που εκφράζει την ομαλότητα και το άριστο – όπως χαρακτηριστικά αποτελούν οι κάτοικοι του πλανήτη Caladan υπό την ηγεσία του Οίκου των Ατρειδών.

Μέσα από την αριστοτεχνική σκηνοθετική πινελιά του D. Villeneuve, καθίσταται ιδιαίτερα προφανής ο τρόπος, με τον οποίο αναλαμβάνουν δράση οι ζοφερές πολιτικές, κοινωνικές και στρατιωτικές δομές που απαρτίζονται από τους κατοίκους και την ηγεσία του Giedi Prime ενάντια στους φιλήσυχους και φιλειρηνικούς Ατρείδες.

Το φυσικό κι ανθρωπογενές Περιβάλλον του Giedi Prime δυστοπικό. Μη λειτουργικό, μη κανονικό κι ομαλό, βυθισμένο στην μέγγενη του ολοκληρωτισμού, αναδύοντας σε αμέριστο βαθμό και συχνότητα στοιχεία σκληροτράχηλου μιλιταρισμού και μίας μανίας για καταστροφή κι εξόντωση οιοδήποτε διαθέτει διαφορετικού τύπου αύρα, τρόπου σκέψης κι αισθητικής. Εξού και η διαρκή επίδειξη πολεμικών συστημάτων με την μορφή παρελάσεων, οι πολαιμοχαρείς επιφημίες για ένδοξες νίκες κατά πάντων, η υπέρμετρη έπαρση των εξουσιομανών, άπληστων ηγετών τους, η περιφρόνηση για τον συνάνθρωπο – συμπολίτη τους, καθώς και η οικοδόμηση αιμοσταγών αρένων πάλης μέχρις θανάτου για την ικανοποίηση της ψυχολογικής και πνευματικής πλήξης τους – όπως ακριβώς αριστοτεχνικά μεταφέρθηκε στην μεγάλη οθόνη.

Όμως, αυτή η ανίερη σύμπραξη μεταξύ των κατοίκων και της ιδιοσυγκρασίας των, εκφραζόμενη από ανίερα, αποσυνάγωγα συναισθήματα θα σταθεί ικανή να διαβάλλει αρτιμελείς κοινωνικές δομές, αξίες και ιδανικά, καίριες κι ακραιφνείς νόρμες που διέπουν την ομαλή λειτουργία συμπαντικών κανόνων που όμως θα έχουν σοβαρό αντίκτυπο στους βίους όλων των έμβιων όντων και φυσικών οικοσυστημάτων του πλανήτη. Δεν θα πρέπει να μας παραξενεύει το γεγονός ότι το φυσικό περιβάλλον δεν παίζει και τόσο ιδεάζοντα ρόλο στο χαρακτήρα και τα συναισθήματα των κατοίκων – πολιτών του Giedi Prime. Το αντίθετο μάλιστα!

Η ηυξημένη ρύπανση των φυσικών οικοσυστημάτων από την αλόγιστη και βεβιασμένη εκμετάλλευση φυσικών πόρων του πλανήτη, καθώς και οι βεβαρημένες κλιματικές συνθήκες από την υπέρμετρη καταπόνηση της ατμόσφαιρας λόγω των αυξημένων εργοστασιακών λειτουργιών, το ιδιόμορφα υπερδομημένο ανθρωπογενές περιβάλλον με τα ακαλαίσθητα, τερατώδους όγκου κτήρια και πολύπλοκα οδικά δίκτυα, η ολότελη έλλειψη χώρων χλωρίδας και δασικών εκτάσεων, η προχωρημένη απώλεια της πλανητικής τους βιοποικοιλότητας οδήγησαν τους πολίτες του Giedi Prime σε μία ριζική αλλαγή των κανόνων συμπεριφοράς και ψυχολογίας των.

Απόλυτοι, σκληροί κι απολυταρχικοί, εγωκεντρικοί, με συνεχή την επιθυμία για κατάκτηση άλλων κόσμων και βεβήλωση των πολιτισμών τους, την υποδούλωση καίριων πυλώνων ομόνοιας ως προς το ανθρώπινο γένος και την Φύση, εκφραζόμενα από οξύ συμπτώματα άγχους κι επιθετικότητας για το μη όμοιο και το άγνωστο, θα σταθούν – για πολλοστή φορά – στο χείλος της ανθρώπινης ηθικής, ψυχολογικής και πνευματικής κατάπτωσής των. Η δυστοπική κοινωνία του Giedi Prime έρχεται συνεχώς αντιμέτωπη με την ίδια την ανθρώπινη ιδιοσυγκρασία της, η οποία είναι κομμάτι και συνάμα, προέκταση ενός ευρύτερου, ανώτατου και συμπαγούς θεσμού που υπακούει στο όνομα του φυσικού περιβάλλοντος.

Ανάλογες περιπτώσεις συγκεκριμένων αποτρόπαιων συμπεριφορών συναντάμε στις μεγάλες πόλεις του δικού μας πραγματικού κόσμου. Υπεράριθμα, ψηλά κι ακαλαίσθητα κτήρια, με χείριστης ποιότητας υπερδομημένο ανθρωπογενές περιβάλλον, ιδιαίτερα εκτενή και πολύπλοκα οδικά δίκτυα με αδρό κυκλοφοριακό πρόβλημα, η ηθελημένη παραγωγή πάσης φύσεως ενοχλητικών θορύβων, η έλλειψη χώρων πρασίνου και πάρκων, η υψηλού βαθμού ρυπαντική υποβάθμιση χερσαίων και θαλάσσιων οικοσυστημάτων από την αλόγιστη εκμετάλλευση φυσικών πόρων χωρίς βιώσιμο σχεδιασμό, καθώς και η ατμοσφαιρική ρύπανση ασχημονούν στην θεμέλια υπόσταση της Φύσης, των οικοσυστημάτων και της βιοποικοιλότητάς της.

Στα ανωτέρω, έρχονται να προστεθούν πληθώρα συμβάντων αποτρόπαιων συμπεριφορών, οι οποίες εκδηλώνονται με εξάρσεις περιστατικών κάθε μορφής βίας κι επιθετικότητας, ληστειών, δολοφονιών και κάθε λογής λοιπών παραβατικών πράξεων. Η μεγάλη αύξηση κάθε μορφής σωματικών ασθενειών, καθώς και η έντονη εμφάνιση ψυχικών νοσημάτων, με ιδιαίτερη μνεία – μπορούμε να κάνουμε λόγο – να συγκροτούν τα νοσήματα κατάθλιψης κι άγχους, καθώς και η ανάπτυξη σχιζοφρένειας να διαθέτουν αρκετά υψηλές πιθανότητες να εμφανιστούν σε κατοίκους των μεγάλων αστικών κέντρων παρά οπουδήποτε αλλού, ενισχύοντας με αυτό τον τρόπο τους ορισμούς της επικινδυνότητας και καταστροφής ως αποσυνάγωγους δείκτες δυστοπίας και ιδεάζουσας δυσλειτουργικότητας. Το τρίπολο Περιβάλλον – Ευημερία – Βιωσιμότητα φαίνεται να προσκρούει στους υφάλους ενός συστήματος που προωθεί την επίτευξη βόρβορων, νεοπαγών και κατ’επέκταση αβέβαιων δομών, καθιστώντας τον βίο των κατοίκων των πόλεων έρμαιο εντατικοποιημένων κοινωνικών και ψυχοπαθολογικών διαταραχών, που όμως θα έχουν αντίκτυπο στους συνανθρώπους τους και στο ευρύτερο φυσικό περιβάλλον.

Το Περιβάλλον με τα φυσικά του οικοσυστήματα θεωρείται – κι επιστημονικώς – σε αμέριστο βαθμό, απαραίτητο συστατικό για την υγεία και την ευημερία του σύγχρονου ανθρώπου. Έρευνες έχουν καταδείξει ότι η ψυχική υγεία των ανθρώπων φαίνεται να επηρεάζεται σημαντικά από τα φυσικά περιβαλλοντικά οικοσυστήματα και τις διεργασίες που εκείνα επιτελούν. Σε ένα περιβάλλον που – σε αρκετά μεγάλο βαθμό – υποστηρίζει το πράσινο βελτιώνεται η ανθρώπινη κοινωνικότητα μέσα από υγιείς συναναστροφές, αναδύεται ένα αίσθημα γαλήνης, ασφάλειας, ευεξίας, ψυχικής ηρεμίας με λιγότερο άγχος.

Σε αντίθεση με μία πόλη, της οποίας το πράσινο βρίσκεται σε υψηλή έλλειψη, τότε η ανάπτυξη μίας σειράς προβλημάτων κρίνονται καθοριστικά για την σωματική, ψυχική, ηθική, και πνευματική κατάπτωση του ανθρώπου. Μάλιστα, Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.) λογίζει την ευημερία του ανθρώπου ως μία βέλτιστη κατάσταση υγείας, χαρακτηριζόμενη από μία επιμελή συνειδητοποίηση του πλήρους δυναμικού ενός ατόμου σε πτυχές όπως σωματικές, ψυχολογικές, κοινωνικές, πνευματικές και οικονομικές. Το συγκεκριμένο συνεπάγεται από το γεγονός ότι, όσο περισσότερο χρόνο περνάει κάποιος στο φυσικό περιβάλλον, τόσο πιο εμφανή είναι τα αγνά του συναισθήματα που αναδύει, εξαλείφοντας το άγχος και τον ψυχαναγκασμό.

Επιπλέον, η εκπαίδευση φαίνεται να διαδραματίζει ζωτικό ρόλο για την επωφελή σύνδεση του ανθρώπου με το φυσικό περιβάλλον και τα οικοσυστήματά του. Αυτό σαφέστατα εξηγείται στο ότι η περιβαλλοντική εκπαίδευση, συγκεκριμένα, παρέχει στον σύγχρονο άνθρωπο τα απαραίτητα εφόδια κι εργαλεία, ώστε να αναγνωρίσει τα ποικίλα περιβαλλοντικά προβλήματα, να ερευνήσει και μελετήσει τη σημασία τους, καθώς και την αποκλειστική ανάγκη για διατήρηση της περιβαλλοντικής ασφάλειας και της βιοποικιλότητας.

Επιπρόσθετα, μελέτη του αμερικανικού πανεπιστημίου του West Virginia για τη σχέση της ανθρώπινης ευτυχίας κι ευημερίας βάσει πολιτικών που εφάρμοσαν δέκα πόλεις, από τις οποίες διεξήχθη η μελέτη, απέδειξε ότι οι συγκεκριμένες δημιούργησαν μία θετική βάση κι ένα επικερδές πλαίσιο για ένα περισσότερο βιώσιμο περιβάλλον για τους κατοίκους τους που όμως θα έχει και θετική επίπτωση για τα γύρω φυσικά οικοσυστήματα.

Αναλυτικότερα, οι προσοδοφόρες εκείνες πολιτικές περιλαμβάνουν: την εύκολη πρόσβαση στα διαφόρου τύπου καταστήματα, την ύπαρξη πολλών πράσινων και γαλάζιων πάρκων, καθώς και χώρων άθλησης, την οικοδόμηση πολλών μουσείων, θεάτρων, βιβλιοθηκών και χώρων μουσικής, η επισταμένη καθαριότητα σε οδικές αρτηρίες, πεζοδρόμια και λοιπούς δημόσιους χώρους, την ύπαρξη ασφαλών μέσων και διαδικασιών σε όλες τις ώρες της ημέρας. Επιπλέον, το χαμηλό βιοτικό κόστος φαίνεται να διαδραματίζει σημαίνοντα ρόλο σε μία εύρυθμη λειτουργία, οι καίριες δημόσιες μεταφορές, καθώς και η καλή ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα, το αρίστης ποιότητας πόσιμο νερό, οι καθαροί υδροφόροι ορίζοντες, οι άρτιες σχολικές υποδομές και λοιπές κοινωνικές υπηρεσίες, το καλό περιβάλλον να μεγαλώνεις και να φροντίζεις παιδιά.

Πιο ενδεικτικά, κατατοπιστική έρευνα που διεξήχθη από τα Βρετανικά Πανεπιστήμια του Derby και του Cardif, κατέδειξε παραστατικά πως ο χρόνος που περνάμε στη στο φυσικό περιβάλλον έχει την δυνατότητα να επηρεάσει σημαντικά τα συναισθήματα και την συμπεριφορά μας. Σύμφωνα λοιπόν με τη μελέτη των δύο συγκεκριμένων Πανεπιστημίων, 871 συμμετέχοντες, που έλαβαν μέρος στην έρευνα, σε πρακτικό επίπεδο, εξετάστηκαν ως προς τους καρδιακούς παλμούς τους.

Τα ευρήματα κατέδειξαν ότι τα νευρικά τους κύματα βρίσκονταν σε υψηλή διακύμανση με την εκδήλωση του συναισθήματος της νευρικότητάς τους να φθάνει σε υψηλά ποσοστά ευρισκόμενοι στο ανθρωπογενές αστικό περιβάλλον, ενώ, αντίθετα, στο φυσικό περιβάλλον να νιώθουν περισσότερο το αίσθημα της ικανοποίησης και της ηρεμίας με τους καρδιακούς παλμούς τους να κυμαίνονται σε χαμηλά επίπεδα. Άμεσο συμπέρασμα, η φύση λογίζεται ως ρυθμιστής των συναισθημάτων αλλά και της ψυχής. Όταν βρισκόμαστε μέσα στην φύση ή επιδιώκουμε να περνάμε περισσότερο χρόνο στο φυσικό περιβάλλον, η απόφαση μας αυτή έχει ευεργετικά αποτελέσματα – πρωτίστως – για την ψυχική, αλλά και την σωματική μας υγεία, γαλήνη και ικανοποίηση. Νιώθουμε πληρότητα, εξαιρετική μείωση της αγχώδους συμπεριφοράς και του αισθήματος της θλίψης, αύξηση της δημιουργικότητας, μεγαλύτερη και πιο άρτια συγκέντρωση κι αντίληψη.

Ως συνάρτηση των ανωτέρω, η καλή ποιότητα ζωής κρίνεται αναγκαία σε αυτό το σύγχρονο και συνάμα, ιδιαιτέρως απαιτητικό μονοπάτι που έχει καλεσθεί να διανύσει ο άνθρωπος. Η ύπαρξη κατατοπιστικής κι εμπεριστατωμένης γνώσης που αφορά την περιβαλλοντική και κατ’επέκταση την ανθρώπινη βιωσιμότητα θα συντελέσει στην διάνοιξη οδών κοινής ωφέλειας συνειδητοποιώντας τις σοβαρές υποχρεώσεις που απορρέουν από την προφύλαξη θεμελιωδών κανόνων που διέπουν την προστασία και την ομαλή λειτουργία του φυσικού και του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος.

Η γνωσιακή αφύπνιση μέσω της άρτιας και καινοτόμας εκπαιδευτικής προσέγγισης για την ασφαλέστερη διαχείριση των φυσικών οικοσυστημάτων και την διαφύλαξη της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς θα επιφέρει ένα αποτέλεσμα πλήρως εναρμονισμένο με τις επιταγές της Φύσης, καθώς θα συνεισφέρει σε μία ευρύτερη κι επικερδή σύνδεση του σύγχρονου ανθρώπου με το φυσικό περιβάλλον και τον ίδιο τον εαυτό του.

Η ιδιαίτερη, ακανόνιστη γεωμετρία του φυσικού περιβάλλοντος προκαλεί τον θαυμασμό, την περιέργεια για ανακάλυψη και τη φιλομάθεια, πλουτίζοντας κατά συνέπεια την σφαίρα των ανθρώπινων γνώσεων και της λελογισμένης λογικής. Κατά συνέπεια, το ανάπτυγμα μίας πράσινης παρακαταθήκης θα συντελέσει στο να καλλιεργηθεί πρόσφορο έδαφος στην αποτελεσματικότερη αντίληψη, την αναβαθμισμένη, επιστημονική γνώση, συνιστώντας έτσι μία πηγή έμπνευσης και καλλιτεχνικής δημιουργίας για την υγιή, αρμονισμένη ψυχοσύνθεση του ανθρώπου, ο οποίος τώρα έχει αρχίσει δειλά-δειλά να διανύει εξερευνώντας το κατώφλι του 21ου αιώνα.

Αναπτύσσοντας ισχυρές γέφυρες επικοινωνίας με τα μυστικά που κρύβουν οι ποικιλόμορφες πλευρές και γωνίες της Οικολογίας, ο σύγχρονος άνθρωπος θα αρχίζει να αποκωδικοποιεί αυτές τις πτυχές που θα τον εντάξουν σε ένα ευρύτερο, συμπαγές σύνολο μεθόδων και πρακτικών. Το ευεργετικό εκείνο πακέτο θα περιλαμβάνει την επισταμένη παρατήρηση, εμπεριστατωμένη έρευνα, την εις βάθος μελέτη για διάνοιξη νέων ατραπών ρηξικέλευθης περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης, ώστε οι ανθρώπινες κοινωνίες να κατορθώσουν να υπερασπίσουν πράσινες και γαλάζιες δομές οικολογίας, βιοποικιλότητας, όπως και υγιούς ανθρώπινης συμπεριφοράς και ψυχολογίας, συνεισφέροντας με αυτό τον τρόπο στο δίπολο ανθρώπινη ευημερία – Περιβάλλον.

Συνεπώς, η αμφίδρομη τούτη συνεργασία κρίνεται μονόδρομος, μιας και επιτυχώς θα συγκροτήσει το πρελούδιο για τον ενδελεχή σχεδιασμό και παραγωγή βιώσιμων λύσεων, ώστε να καταστεί πραγματικότητα η οικοδόμηση άτεγκτων δομών αντιμετώπισης καίριων περιβαλλοντικών ζητημάτων, με την δυνατότητα επιτυχούς εξυγίανσης. Άμεσο επακόλουθο, η ανθρώπινη συνοχή κι αλληλεγγύη με μέλημα την κατασκευή ενός καίριου περιβαλλοντικού κεφαλαίου ενάντια στην σύγχρονη λαίλαπα που υπονομεύει την βιωσιμότητα του φυσικού περιβάλλοντος να θεωρείται σε μέγιστο βαθμό σημαντική κι επιτακτική, αφού θα καλεσθεί να δοκιμασθεί μέσα στο στίβο των διαμάχεων, των αδυσώπητων διαβουλεύσεων, των συντεχνιών και συνασπισμών που επιθυμούν να προστατέψουν δικά τους συμφέροντα και να πολεμήσουν αυτή την πράσινη σύμπραξη.

Εν κατακλείδι, η επισταμένη προστασία του Περιβάλλοντος θα βοηθήσει τον άνθρωπο να συνειδητοποιήσει το ατομικό και, σε ευρύτερο πλάνο, το θετικό συλλογικό του εκτόπισμα, ώστε να σταθεί πλάϊ σε μία ανιδιοτελή συμμαχία με την Φύση κι έμπρακτα να αποδείξει την πραγματική κι ακραιφνή μεγαλοσύνη του ψυχισμού και πνεύματός του. Η συνεισφορά στην βιοποικιλότητα θα δημιουργήσει το απαραίτητο υπόβαθρο σωτηρίας του σύγχρονου ανθρώπου, εντάσσοντάς τον σιγά – σιγά σε ένα υψηλό πολιτισμό αντάξιο, με εκείνου των Ατρειδών – κατά τον διάσημο αμερικανό συγγραφέα.

Όσο για τις επηρμένες συμπεριφορές, με έκφραση συναισθημάτων φόβου και μίσους, θεωρώντας εαυτούς ότι ανήκουν σε προηγμένο κοινωνικό και τεχνολογικό πολιτισμό, παρακάμπτοντας επιδεικτικά την υπόσταση των φυσικών οικοσυστημάτων – όπως αντίστοιχα και οι μοχθηροί Harkonnen – νομίζω πως δεν υπάρχει πιο κατατοπιστική φράση από εκείνη του U. Eco αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι: «ο πολιτισμός δεν ακυρώνει την βαρβαρότητα, αλλά πολλές φορές την επικυρώνει. Όσο πιο πολιτισμένος είναι ένας λαός, τόσο πιο βάρβαρος και καταστροφικός μπορεί να γίνει».