ΓΙΟΡΤΑΖΟΥΝ: 14 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2024, 10:37

ΑΡΘΡΑ

Σταμάτης - Στυλιανός Βλάχος

MSc. Περιβαλλοντολόγος, διαχείριση ενέργειας & περιβάλλοντος, μέλος Οικολογικής Συνεργασίας Δήμου Παλαιού Φαλήρου ECO+  

Το «Όπλο» της Δύσης

0 22 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2021, 21:10

«Δεν πιστεύω ότι ο πολιτισμός πρέπει να πεθάνει, επειδή ο πολιτισμός δεν είναι ένας οργανισμός, αλλά μία συνισταμένη θελήσεων.»

Arnold J. Toynbee, 1889 – 1975, Βρετανός ιστορικός, φιλόσοφος & συγγραφέας


Στους νεότερους ιστορικούς χρόνους, τη λέξη «πολιτισμός», είχε κατορθώσει να μεταφράσει και χρησιμοποιήσει ο επιφανής Έλληνας εκπρόσωπος του νεοελληνικού διαφωτισμού Αδαμάντιος Κοραής, επιχειρώντας μία επιτυχή προσέγγιση στην επεξήγηση του συγκεκριμένου όρου. Επάξια την είχε ταυτίσει με τον τρόπο ζωής μίας οργανωμένης κοινότητας, ενός ιεραρχημένου, συνεκτικού ιστού, ο οποίος είχε την δυνατότητα να παράξει προϊόντα ανώτερης ποιότητας και με εκείνα, να διαθέτει την ικανότητα καθοδήγησης κι ένταξης πολιτών επόμενων γενεών σε μία ατραπό ρηξικέλευθης δημιουργικότητας κι ατομικής εξέλιξής των. Τα συγκεκριμένα ανώτερα παραγόμενα προϊόντα, συντελούν στην διεύρυνση ενός συστήματος αρχών κι αξιών, περιλαμβάνοντας την ανάπτυξη κι εξέλιξη των επιστημών σε μία ευρεία κλίμακα του τρόπου ζωής του ανθρώπου, την υψηλή τέχνη της φιλοσοφίας και της ρητορείας, καθώς και την άνθιση των καλών τεχνών. Με άλλα λόγια, ένας πολιτισμός συγκροτεί ένα υψηλής σημασίας βίωμα, το οποίο επιμερίζεται σε μία ευρεία γκάμα από συνιστώσες που καλύπτουν συλλογικές ανθρώπινες συμπεριφορές και ιστορικά συμβάντα, θέτοντας τον κέντρικό άξονα λειτουργίας του ως ένα πολύτιμο μέρος της συλλογικής μνήμης και συνείδησης των κοινωνικών ομάδων που ανήκουν σε ένα κράτος-έθνος, σε μία ομοσπανδία κρατών. Συνιστα ένα πολυσχιδή φορέα, ο οποίος παρέχει ανώτερης μορφής εξηγητική ερμηνεία και διάσταση, καθώς, άρρηκτα πετυχαίνει σύνδεση με τις έννοιες της επιστημονικής κατάρτισης κι ανάπτυξης, επικοινωνίας, της παιδείας, συμμετοχής σε κοινωνικά – πολιτειακά δρώμενα, της πνευματικής και ψυχικής αναβάθμισης.

Η έννοια της λέξης «πολιτισμός» έχει υποστεί διεύρυνση ανά τους αιώνες, με τον όρο να αποδίδεται σε επιπρόσθετα στοιχεία αξιών όπως εκείνα της: ειλικρίνειας, ευγένειας, της παιδείας, την αρετή της διακριτικότητας και την φιλοσοφία της καλαισθησίας, ενισχύοντας τα στοιχεία της πνευματικής καλλιέργειας. Η εννοιολογική δύναμη της επικείμενης αυτής λέξης παράγει μίας βαρύνουσας σημασίας αξιακό υπόβαθρο, ικανό να συγκροτήσει μία πολυδιάστατη έκφανση που θα μπορεί να προσαρμόζεται μέσα στις ατραπούς της ανθρώπινης Ιστορίας και ιστορικών γεγονότων, αναδεικνύοντας ένα πρότυπο ισχυροποίησης των αναγκών για κάτι αναβαθμιζόμενο και συνεπώς, ανώτερο και περισσότερο επωφελές για τον κοινωνικό ιστό.

Ιδιαίτερη μνεία αποτελεί, ο περίφημος Βρετανός Εθνολόγος Edward Burnet Tylor, ο οποίος με μεγάλη παρρησία, υποστηρίζει ότι ο πολιτισμός διαθέτει τα απαραίτητα εννοιολογικά και λειτουργικά ένζυμα, ώστε να συγκροτήσει μία ιδιαίτερη έκφραση του ανθρώπινου βίου, δημιουργώντας ένα πολύπλοκο φάσμα που αναλύεται στη γνώση και τη σκέψη, στην πίστη, στις τέχνες, το νόμο, τα ήθη και τα έθιμα, καθώς και άλλες δεξιότητες που απέκτησε ο άνθρωπος ως μέλος μίας κοινωνικής ομάδας. Στις ίδιες εννοιολογικές γραμμές κινείται κι ο γνωστός Έλληνας Πανεπιστημιακός Καθηγητής Γλωσσολογίας του ΕΚΠΑ, Γ. Μπαμπινιώτης στο «Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας», ο οποίος αναφέρει ότι, ο όρος «Πολιτισμός» αποκτά μεγάλη εννοιολογική συνοχή από την αναφορά που προσδίδει στην ευγενή συμπεριφορά ανθρώπων που ξετυλίγουν τα θετικά στοιχεία του χαρακτήρα τους, τα εκλεπτυσμένα ήθη και ιδανικά, στις σχέσεις που αναπτύσσουν μεταξύ τους τα μέλη, στην έκφραση της αίσθησης του κάλλους, στον τρόπο με τον οποίο ζει κι αλληλεπιδρά ένα κοινωνικό σύνολο με λοιπά σύνολα κι οργανισμούς.

Ενώ, ο Καθηγητής Ν. Βερνίκος και συνεργάτες του επεκτείνουν τον συγκεκριμένο όρο, εξηγώντας στο σύγγραμμά τους: «Πολιτιστικές Βιομηχανίες. Διαδιακσίες, Υπηρεσίες, Αγαθά» ότι, ο πολιτισμός θεωρείται ως «δεύτερη φύση» που επινόησαν οι άνθρωποι μέσω της συμμετοχής των στην εργασία και την γνώση, εμφανίζοντας μία μεθοδικότητα και συνέχεια. Με αυτό τον τρόπο, ισχυροποιείται η αναγνωρισιμότητα μεταξύ των μελών του κοινωνικού συνόλου, αυξάνεται το συνειδησιακό υποστήριγμα,αποκτώντας ατομική, εθνική κι ευρύτερη συλλογική ταυτότητα.

Μέσα από τον πολιτισμό ο άνθρωπος κατόρθωσε, δειλά-δειλά, να τιθασεύσει την γνώση και να αποκτήσει σιγά-σιγά ένα επίπεδο προηγμένης σκέψης, ώστε να επιχειρήσει μία επωφελή εκμάθηση κι αντίληψη της αίσθησης του χώρου μέσα στον οποίο διαβιεί και της πραγματικότητας που τον ορίζει. Να βρει τους δικούς του τρόπους λειτουργίας και δημιουργικής, εξελικτικής ενασχόλησης. Να ορίσει την παρατήρηση, ως ένα από τα χρήσιμα κι αξιόλογα εργαλεία στο να κατανοήσει απαραίτητες γνωσιακές παραμέτρους, οι οποίες θα στηρίξουν επάξια την αναζήτησή του και θα συμπαρασταθούν στους προβληματισμούς που θα του τίθενται, εμβαθύνοντας – με τρόπο διεισδυτικό – στους τομείς της λογικής και του πολύπλευρου συναισθήματος με μοναδικό μέλημα, να του επιτρέψουν να λάβει τις σωτήριες επιταγές που προσφέρει το μεγαλείο του πολιτισμού.

Με τον συγκεκριμένο τρόπο, ο άνθρωπος μετατρέπεται σε κοινωνό μίας πανανθρώπινης αξίας που μόνο ο πολιτισμός δύναται να πρεσβεύει σε υψηλό βαθμό και να παραχωρήσει το έναυσμα για την διαμόρφωση πολιτισμικής ανάπτυξης του ανθρωπίνου γένους και των κοινωνιών, μέσα από τις οποίες ταυτίζεται κι αλληλεπιδρά.

Να σχηματίσει ένα πλαίσιο ευγενών ιδεολογικών συνιστωσών και να επιχειρήσει μία πολιτιστική δράση που θα εγκιβωτίζει την ανάδειξη καίριων επιστημονικών επιτευγμάτων και πνευματικών έργων. Ιδιαίτερα, αγαθών – φιλικά διακείμενων κι ανώτερων συμπεριφορών που ανάγονται μέσα από την ξεδίπλωση ζητημάτων που άπτονται της ηθικής, ώστε να κατορθώσει να αποδώσει πνοή ζωής στο βαρυσήμαντο παρελθόν κόσμων, και δη του δυτικού, αναδεικνύοντας τα θετικά κι ωφέλιμα χαρακτηριστικά του. Με κεντρικό άξονα την ανθρώπινη ιδιοσυγκρασία, ο δυτικός τρόπος ζωής ενεργοποίησε ένα μοχλό πολλαπλών ταχυτήτων στο να καταφέρει την κατασκευή ενός συμπαγούς οικοδομήματος ακραιφνούς αντίληψης του προγενέστερου αυτού πολιτιστικού κόσμου, ο οποίος θα επιδέχεται μελλοντικές επωφελείς προσαρτήσεις και γνωσιακές αναβαθμίσεις προς ισχυροποίηση των ιστορικών χαρακτηριστικών του.

Η Δύση, όπως συνεχίζουμε να αποκαλούμε τις χώρες της Γηραιάς Ηπείρου, της Βορείου Αμερικής και παλαιών αγγλοσαξονικών αποικιών (όπως κάλλιστα συνιστά η Ήπειρος της Ωκεανίας) που την απαρτίζουν έχει κατορθώσει να διαδραματίσει ένα θεμελιώδη ρόλο στην βασική εννοιολογική ερμηνεία του «πολιτισμού». Μέσα από μία σωρεία ιστορικών γεγονότων και συμβάντων, τα κράτη – έθνη της Δύσης κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα άτεγκτο οικοδόμημα από ποικίλα στοιχεία ηθικής, πνευματικής, επιστημονικής, φιλοσοφικής και γνωσιακής καλλιέργειας , όπου εκείνα με την πάροδο των χρόνων, μεγέθυναν το εννοιλογικό και αξιακό της υπόβαθρο, εμβάθυναν στην κατανόηση του τρόπου λειτουργίας των κοινωνιών, αλλά και του ίδιου του ανθρώπου.

Απέκτησαν μία δυναμική, ικανή να πετύχει την επιπρόσθετη ξεδίπλωση μίας συστηματικής προγραμματισμένης προσέγγισης σε καίρια ζητήματα που αφορούν την ανθρώπινη προοπτική και ευημερία, ενώ οικοδόμησαν τις κατάλληλες βάσεις για την αναγνώριση της μακρόσυρτης διαδρομής τους, ως απαραίτητο συστατικό για την εκμάθηση σημαντικών στοιχείων που θα βοηθήσουν τις ακόλουθες γενεές στο να ενστερνισθούν το πως «κινούνται» και συμπεριφέρονται μέσα στις χρονοϊστορικές κλίμακες, όπως και τί ωφέλειες επιθυμούν να γαλουχήσουν.

Πέτυχαν να επιφέρουν καίρια πλήγματα στον σκοταδισμό που συνεπάγεται από την δημιουργία της στασιμότητας της ελεύθερης σκέψης και πνεύματος, της μετριότητας της νόησης, της χειραγώγησης ανθρώπων και κοινωνιών, τον παραμερισμό του φθόνου των όμορφων συναισθημάτων με την εισαγωγή λαμπρών επιτευγμάτων και καινοτομιών, κατάρτησης τόσο στο χώρο των θετικών, όσο και σε εκείνους τους τομείς που άπτονται των θεωρητικών – κοινωνικών επιστημών.

Διαμόρφωσαν τις απαραίτητες συνθήκες, με την προϋπόθεση να συνάψουν ένα εποικοδομητικό συμβόλαιο με τον άνθρωπο – πολίτη, να τον ξεναγήσουν στις ατραπούς βαρυσήμαντων ιστορικών γεγονότων που πρόβαλαν το μεγαλείο του δυτικού τρόπου ζωής και να επεκτείνουν τους ορίζοντες της σκέψης και ρηξικέλευθων γνωστικών μεθόδων σε αχαρτογράφητους ωκεανούς της γνώσης. Έδωσαν το έναυσμα δημιουργίας πρόσφορου εδάφους για την ανάπτυξη της λογικής και του ορθού λόγου, επιμηκύνοντας τεχνογνωσιακά με αυτό τον τρόπο την επιστήμη της ρητορείας και δίνοντας παράλληλα τη σκυτάλη για την διέξοδη απόδειξη θεωριών που υπηρετούν την εφαρμογή τους όρους που θέτει η πραγματικότητα των κοινωνιών.

Προάγοντας την τέχνη της γραφής, συγγράφοντας αξιόλογα λογοτεχνικά και θεατρικά έργα, πέτυχαν να κατατοπίσουν το αναγνωστικό κοινό σε πεδιάδες πνευματικής θαλπωρής, αφύπνισης των αισθήσεων, αλλά και ενεργοποίησης των θετικών αντανακλαστικών του συναισθήματος. Στο συγκεκριμένο, καταλυτική συμβολή είχαν οι κλασικές σπουδές – ένα από τα κορυφαία δημιουργήματα του δυτικού πνευματισμού. Διότι, εκείνες συγκρότησαν το ιστορικό συνεχές κρατών-εθνών της Δύσης, αφού διαπότισαν με ιστορικές αποδείξεις την συνείδησή των. Αναδυόμενες από την Ελληνική και Ρωμαϊκή αρχαιότητα που συνέστησαν το εφαλτήριο για την βάση εξέλιξης της μελετητικής διαδικασίας της αρχαιογνωσίας, άνθισαν στην περίοδο του Ευρωπαϊκού Διαφωτιστικού ρεύματος– και δη του νεότερου Ελληνικού.

Δημιούργησαν ένα πλαίσιο συνεισφοράς, συγκροτώντας τη κύρια πηγή άντλησης σημαντικών πληροφοριών με συναρπαστικά πεδία παρατήρησης και μελέτης, πάντοτε υπό το πρίσμα της ουσιαστικής πολύπτυχης πλευράς της ακαδημαϊκής επιστήμης. Συνετέλεσαν στην ανάπτυξη ενός άτεγκτου πνευματικού ρεύματος που συντέθηκε ως συστατικό στοιχείο της εκπαίδευσης και απαραίτητο τμήμα «εθνικής διαπαιδαγώγησης» των εκάστοτε κρατών-εθνών.
Δεν θα επιχειρήσω να επεκταθώ, αναλύοντας παραπέρα την έννοια, τη σημασία και το αξιακό βάθος του πολιτισμού. Είμαι σίγουρος ότι οι επιστήμονες ιστορικοί, κοινωνιολόγοι κι ανθρωπολόγοι θα αποδώσουν με τον πιο επαρκή και σαφή τρόπο και μέθοδο την ανωτέρω σημασία, καθώς και τον ακριβή ρόλο που διαδραματίζει εκείνος σε μία κοινωνία, σε ένα κράτος-έθνος, σε μία Ήπειρο, στην ίδια την Ιστορία.

Το σημείο, στο οποίο οφείλω να σημειώσω την παρατήρησή μου είναι η πενιχρή αίσθηση που επικρατεί γύρω από το αξιακό, επιστημονικό και γνωσιακό βάθος του ευρωπαϊκού πολιτισμού, όπως και οι πανανθρώπινες επιταγές που προσφέρει μέσα από τις πολυετείς ατραπούς των οντοτήτων της Ιστορίας και του Χρόνου που έχει διανύσει. Την αποστροφή και καχυποψία που νιώθουν οι νεότερες γενεές ευρωπαίων πολιτών για την πλούσια σε πολιτιστική, πνευματική κι τεχνογνωσιακή διαδρομή που έχει κατορθώσει να διαδραματίσει ανά τους αιώνες, αρκετές φορές εμπλουτισμένη από την κολακεία της άγνοιας και ημιμάθειας.

Την άκρατη υποστήριξη ενός μεταμοντέρνου πλασματικού προοδευτισμού που αποζητεί νεολογισμούς και παραχάραξη αποδεδειγμένων – ιστορικώς κι επιστημονικώς – γεγονότων, επισκιάζοντας τις πραγματικές έννοιες του ανθρωπισμού στις οποίες, επάξια έχουν επενδύσει και υλοποιήσει οι πολιτισμικοί πυλώνες της Δύσης, καθώς κι ευγενείς, πολυπράγμωνες άνθρωποι που τους εκπροσωπούν. Θεωρείται άξιο συζήτησης κι επιπρόσθετης ανάλυσης το ανησυχητικά παρατηρούμενο φαινόμενο περιφρόνησης κι απαξίωσης επιταγών που πρεσβεύουν αξίες και ιδανικά από ομάδες ανθρώπων που υπηρετούν δυσοίωνους προσανατολισμούς κι επιδιώκουν τον – συλλογικό κι ατομικό – αυταρχισμό της ψυχής και του νου.

Σε μία σύγχρονη εποχή που τα κράτη-έθνη της Δύσης πολιορκούνται από τους επεκτατικούς ιδεολογικούς πολέμους που επιδίδεται η μιασματική οντότητα της πολιτικής ορθότητας, επιβάλλοντας τον παραλογισμό της ελεύθερης έκφρασης, παραφράζοντας πεπραγμένα ιστορικά συμβάντα, παραβιάζοντας καίρια «πιστεύω», δείχνει να συγκροτεί μία πρωτόγνωρη απειλή για την πορεία της σύγχρονης ανθρωπότητας και του πνευματικού κόσμου που εκπροσωπεί. Και το συγκεκριμένο λογίζεται ως εξαιρετικά επικίνδυνο και καταστροφικό, αν λάβουμε υπόψη ότι, στην αντίπερα όχθη, κράτη της Άπω Ανατολής κι ορισμένα της Αφρικανικής Ηπείρου να κυριαρχούνται από στοιχεία φονταμενταλισμού και χειραγώγησης του ελεύθερου πνεύματος που επιβάλλει η σκληροπυρηνική πολιτικό-θρησκευτική συνιστώσα του Ισλάμ. Ο αποσυνάγωγος βραχίονας – παρακλάδι, με τον οποίο, θρησκόληπτοι ηγέτες και φατρίες αποζητούν να εφαρμόσουν τον σκοταδισμό, να περιφρονήσουν επιδεικτικά υγιείς ηθικές αξίες, ιδανικά, να δολοφονήσουν τις δημοκρατικές ελευθερίες και «πιστεύω», με μοναδικό μέλημα, να κατασκευάσουν ένα ζοφερό και επαίσχυντο οικοδόμημα μισαλλοδοξίας και καταστρατήγησης της ανθρώπινης υπόστασης.

Κάτι, το οποίο αντικρούει τις ακραιφνείς συνιστώσες μίας άρτιας κι πολυεπιστημονικά μεθοδολογικής εγγύτητας κι εξακρίβωσης μέσω, της ανόθευτης αποδεικτικής αλήθειας και πνευματισμού που προσφέρει η κοιτίδα ενός πολυπεπειραμένου – από τον ιστορικό ρού – πολιτισμού, που είναι ο δυτικός. Το συγκεκριμένο, μας δίνει το δικαίωμα να αναλογισθούμε το βάρος ενός καίριου οικοδομήματος που έχει υποστεί διαδοχικού τύπου αναβαθμίσεις και προσαρτήσεις, δημιουργώντας ένα παγιωμένο συμπλόκο από τομείς που άπτονται δυναμικές επιστήμες που προωθούν την εξέλιξη του ατόμου μέσω των θετικών ακτινοβόλων τεχνολογικών επιτευγμάτων, αλλά και τομέων που βοηθούν στην διεύρυνση της άϋλης υπόστασης του πνευματικού ορίζοντα και της καλαισθησίας που υπακούουν στην πρώτιστη θεωρητική κατάρτιση της διανόησης.

Η προσπάθεια χειραγώγησης της κοινής γνώμης και νου από αυταρχικά καθεστώτα και συντεχνίες ολοκληρωτικών ιδεολογιών, από πολιτικά ορθούς θυλάκους που ορέγονται την υπερίσχυση του «εγώ» έναντι των «πολλών» και την ανάδειξη της θεωρίας του παραλόγου, θεωρούνται ασύμβατα με την ευγένεια, την παραστατικότητα και την δημιουργική αφύπνιση που παρέχει αφιλοκερδώς η μακρόχρονη συνεισφορά του δυτικού οικοδομήματος. Δε συνάδει η εξελιγμένη δυτική πολιτισμική πορεία και βελτίωση του ατόμου – αφουγκράζοντας το δέος εκείνης – με αναχρονιστικές θεωρήσεις που ως στόχο έχουν την παροχή παραπλανητικών ειδήσεων που επιθυμούν να εγκλωβίσουν υγιείς σκέψεις και στοχαστικές αναζητήσεις.

Μέσα από τις αλλεπάλληλες ιστορικές εξελίξεις, όπου η κάθεμία από αυτές σημάδεψε – άλλοτε με θετικό κι άλλοτε με αρνητικό πρόσημο – την πορεία κρατών-εθνών της Δύσης και του τρόπου ζωής των, ο αναδυόμενος δυτικός πολιτισμός νοηματοδότησε – σε έναν σημαντικά αποδεκτό βαθμό – την επικράτηση του δικαίου και των κανόνων του πάνω στην αλαζονεία της δύναμης και της ωμής, αδυσώπητης βίας που εκκολάπτεται ως απότοκο παιδί της. Της υπερίσχυσης του επωφελούς διαλόγου απέναντι στον ανιαρό και ρηχό μονόλογο, της υπεροχής του πολύπλευρου, αγνού πνεύματος πάνω στην μονοδιάστατη ύλη, του φωτός κατά του αποσυνάγωγου ζόφου. Προσέδωσε αξία, υπολογίσιμη υπόσταση και συνεπώς, ένα αξιοσημείωτο προβάδισμα σε ένα σύνολο από προτεραιότητες που θέτουν την διάνοιξη του ανθρωπίνου νου και ικανοτήτων, την ισχύ του κράτους δικαίου και των ατομικών ελλευθεριών, ως απαραίτητη προϋπόθεση για την επίτευξη προσέγγισης μίας μελλοντικής πολιτισμικής βιωσιμότητας και αειφορίας. Η σπουδαιότητα του δυτικού πολιτισμού, όπως έχει διαμορφωθεί στο πέρασμα των αιώνων, συνιστά ένα δυναμικό ευστάθειας και μία νησίδα σωτηρίας απέναντι στους εσμούς που ερωτοτροπούν με την αποσταθεροποίηση ωφέλιμων ενεργειών στων οποίων τον πυρήνα εντάσσονται ανώτατα ιδανικά, όπως εκείνα της: Δημοκρατίας, της Ελευθερίας, του εξευγενισμού και προσήλωσης σε ένα σύστημα ανθρωπισμού, με την ανάπτυξη συνεργασίας κι αλληλεγγύης.

Ο πολιτισμός θεωρείται το κορυφαίο «όπλο» της σύγχρονης Δύσης! Μίας Δύσης που διανύει το κατώφλι του 21ου αιώνα και μοιάζει να έχει έντονη την ανάγκη να αφουγκρασθεί τα προβλήματα και καταστάσεις που προκύπτουν από την άνοδο ολοκληρωτικών ιδεολογιών και του λυρισμού που τις συνοδεύει. Για τον απλούστατο λόγο του ότι έχει αποκτήσει μία σειρά από γνωσιακές εμπειρίες, μέσα από δοκιμασίες που η ίδια η οντότητα της Ιστορίας της έχει αναθέσει. Διότι, οι ίδιες οι εμπειρίες συγκροτούν τον καταλυτικό παράγων που μετασχηματίζουν την απεραντοσύνη της γνώσης σε ζωντανή πραγματικότητα – σε κάτι απτό κι ωφέλιμο.

Άλλοτε με τις καλές κι άλλοτε τις άσχημες στιγμές του, ο σπουδαίος αυτός πολιτισμός, ο οποίος διαμορφώθηκε μέσα από τα δυτικά κράτη-έθνη απετέλεσε – και συνεχίζει να αποτελεί – ορόσημο για κράτη που επιθυμούν την πρόοδο και την ανανεωμένη ζωντάνια του κοινωνικού ιστού τους, εμπλουτισμένη με τα αρώματα της δημιουργικότητας, της καινοτομίας, του πνευματισμού και της αλώβητης ιστορικής αλήθειας. Ο πολιτισμός παράγει επιστήμονες που θέλουν να βοηθήσουν τον συνάνθρωπο και την κοινωνία, δασκάλους που υπερασπίζονται τα γράμματα και τις αρετές, κορυφαίους δραματουργούς και καλλιτέχνες που εβανθύνουν στο άγγιγμα της ανθρώπινης ψυχής, στρατιώτες της δικαιοσύνης και υπηρέτες πανανθρώπινων θεσμών, αξιών και ιδανικών. Αντίθετα, η βαρβαρότητα από την αποστροφή του παράγει στασιμότητα, παραλογισμό της ανθρώπινης σκέψης κι έκφρασης, επηρμένες συμπεριφορές κι εγωκεντρισμό, κατάπτωση του πνεύματος, πόνο και θλίψη.

Το ερώτημα είναι, ποιά από τις δύο ατραπούς δύναται να ακολουθήσουν οι σύγχρονες κοινωνίες, ο ίδιος ο άνθρωπος, ώστε να βρίσκονται σε θέση να αποσαφηνίσουν τον δικό τους κώδικα αρχών κι αξιών, να σημειώσουν τη δική τους εξέλιξη, αν λάβουμε ως κεντρικό άξονα αξιολόγησης τις εκάστοτε χρονοιστορικές επιρροές κι αλληλεπιδράσεις. Τον πολιτισμό ή την βαρβαρότητα; Νομίζω ότι, δεν χρειάζεται να το πολυσκεφθούμε. Χρήζει ζωτικής σημασίας η προφύλαξη εκείνου από την σύγχρονη λαίλαπα του πολιτικά ορθού φασισμού, ο οποίος κυμαίνεται σε πολλαπλά επίπεδα του σύγχρονου βίου και που επιχειρεί την καταπάτηση της ανόθευτης γνώσης, της έκφρασης και σκέψης. Τη σπίλωση ιδανικών και πανανθρώπινων αξιών.

Ο πολυσχιδής πολιτισμός που ανέπτυξαν μέσα από την χρονοιστορική πορεία οι χώρες της Δύσης, συνιστούν το τελευταίο καταφύγιο χωρών που νιώθουν την ανάγκη να ισχυροποιήσουν τους δεσμούς τους με το ιστορικό παρελθόν, αναπτύσσοντας γέφυρες επωφελούς επικοινωνίας κι αποκλειστικής συνεργασίας με την αρμονία της ορθής, ρηξικέλευθης σκέψης και στοχασμού, της ακραιφνούς συλλογιστικής διαδικασίας και λογικής, το ιδιαίτερο κάλλος που ξεπροβάλλει από την ποικιλία των γνωσιακών αποχρώσεων βαρυσήμαντων σταθμών που έχουν λάβει χώρα στους χρονοιστορικούς συρμούς. Με την ίδια λογική, οι παραστάσεις που θα σχηματισθούν από την επερχόμενη κατανόηση κι επεξεργασία των προκείμενων πληροφοριών θα προσφέρουν σαφείς εικόνες και δεδομένα για τις πάγιες λειτουργικές μεθόδους και πρακτικές που προσφέρονται από τους αξιόπιστους θύλακες της Δύσης, καθώς και την ιστορική έννοια και πορεία, ως αποδεδειγμένο θεμέλιο, που πρεσβεύουν. Την ορθή πραγματικότητα, στην οποία κινείται η πολιτισμική αξία της Δύσης, αλλά και τον τρόπο που επιχειρεί εκείνη να διεισδύσει στην ανθρώπινη ιδιοσυγκρασία μέσω της μακρόχρονης παιδείας και επιτευμάτων, αλλά και στον σύγχρονο τρόπο ζωής, προσδίδει ένα αίσθημα κύρους και ενδυνάμωσης των ψυχικών – νοητικών αντανακλαστικών μας.

Για τον συγκεκριμένο λόγο, οφείλουν να επιδωθούν σε μία προσπάθεια επιμελούς παρατήρησης κι έρευνας. Να αναλύσουν τις συνιστώσες από τις οποίες είναι δομημένος, να αποκωδικοποιήσουν την ιστορική διαδρομή, συνεισφορά και συμπεριφορά του, ώστε να κατορθώσουν να αποδείξουν την ύπαρξη και καταλυτική εφαρμογή του σε ένα διάπλατο σύνολο από παραμέτρους και κανόνες ενός σύγχρονου συστήματος διαρθρώμενων κοινωνικό-πολιτειακών θεσμών, με τις οποίες είναι άρρηκτα – χρονικά και ιστορικά – συνδεδεμένος. Να αναγνωρίσουν τους αγνώστους συντελεστές και με έγκυρη επιστημονική αντιστοιχία να τους κατατάξουν σε ένα ευρύ φάσμα αξιολόγησης και επανέρευνας, κατασκευάζοντας ρηξικέλευθες υπολογιστικές και μεθοδολογικές διαδικασίες, διανοίγοντας τις δικές τους ατραπούς προόδου, έχοντας ως άξονα εκκίνησης το ιστορικά αναγνωριζόμενο, βαρύγδουπο δυτικό παρελθόν.
Με λίγα λόγια, να τον μελετήσουν, να τον αναγνωρίσουν, να τον μάθουν! Όπως ακριβώς γίνεται σε μία μαθηματικού τύπου εξίσωση.

Έτσι, θα στοιχειοθετήσουν, οργανώσουν επακριβώς και θα δομίσουν ένα κώδικα συνειδησιακού υποβάθρου, προστασίας κι ασφάλειας, θωρακίζοντας τους συνεκτικούς ιστούς. Αναδεικνύοντας την πολιτισμική και συνάμα, εθνική τους ταυτότητα μέσα από ένα ευμεγέθες σύνολο που απαρτίζεται από στοιχεία ηθών, εθίμων και παραδόσεων.

Παράλληλα, θα διακρίνουν την δυνατότητα ισχυροποίησης της αίσθησης ότι ανήκουν σε έναν πανανθρώπινο οργανισμό που αποδίδει επικερδείς κι ακραιφνείς ιδεολογικές υπηρεσίες, άρτιες ηθικές προεκτάσεις και προσανατολισμούς, διαπιστευμένους αξιακούς κώδικες και θεσμική υποχρέωση απέναντι στον σύγχρονο πολίτη μίας ευνομούμενης πολιτείας, δίχως να επικαλύψουν τα εθνικά ταυτοτικά τους «πιστεύω».

Ο δυτικός πολιτισμός δεν θεωρείται δεδομένος, δεν προσφέρει άμεσα τα «φώτα» του, ούτε συνιστά ένα απλοϊκό ζήτημα κατανόησης της ιδεάζουσας πολιτισμικής εικόνας που προβάλλει. Δεν συγκροτεί ένα αόριστο, γενικευμένο υπόβαθρο απλής ιστορικής εκμάθησης και ξηρής αποστήθισης. Ούτε υιοθετούνται οι τρόποι και μέθοδοι λειτουργίας του και φυσικά, δεν αντιγράφονται. Όπως και δεν προσφέρεται ως μία απλού τύπου προώθηση ιδέας. Διότι ένας πολιτισμός δεν αποτελεί κτήμα σου, δεν συντελεί υλική ιδιοκτησιακή περιουσία και συνεπώς, δεν κληρονομείται – με την γενικευμένη έννοια της λέξης.

Θα πρέπει να τον κερδίζεις συνεχώς, καταβάλλοντας προσπάθειες ενσωμάτωσης καίριων συνιστωσών, οι οποίες αναδεικνύονται κι εκφράζονται μέσα από την ορθή ακαδημαϊκή – και μη – ενημέρωση, την προσήλωση σε ανώτερα ιδανικά, την αφοσίωση στα ευγενή πολιτισμικά χαρακτηριστικά, την μεθοδική ξεδίπλωση της άρτιας επιστημονικής σκέψης, την υποστήριξη της ευσυνειδησίας, όπως αρμόζει σε ένα πολίτη που ακολουθεί πανανθρώπινα «πιστεύω».

Διαφορετικά, Εκείνος (Δυτικός Πολιτισμός) θα διανύει τα μονοπάτια της σταδιακής φθοράς και λήθης, βιώνοντας πρωτογονισμό της σκέψης και των αισθήσεων. Κάτι, το οποίο επισημαίνει κι ο Αμερικανός ιστορικός και φιλόσοφος W. J. Durant λέγοντας ότι: «Ο πολιτισμός δεν κληρονομείται. Κάθε γενιά πρέπει να τον μάθει και να τον κερδίσει από την αρχή. Αν αυτή η μεταβίβαση διακοπεί για έναν αιώνα, ο πολιτισμός θα πεθάνει και θα ξαναγίνουμε άγριοι». Η αξιακή πορεία του δυτικού πολιτισμού – έτσι όπως έχει διαμορφωθεί ανά τους αιώνες – μας βοήθησε να συνειδητοποιήσουμε την ταυτοτική μας υπόσταση και να καταλάβουμε το «πού ανήκουμε». Ειδικότερα ο Ελληνικός, για το «ποιοί είμαστε»!

Σχόλια Αναγνωστών

0 Προσθήκη σχολίου

Δεν υπάρχουν ακόμα σχόλια για αυτό το άρθρο.

ΠΡΟΣΘΕΣΤΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΑΣ!
Απάντηση σε x
* Υποχρεωτικά πεδία* Το vimaonline σέβεται όλες τις απόψεις, αλλά διατηρεί το δικαίωμά του να μην αναρτά υβριστικά και άσχετα με το περιοχόμενο του άρθρου σχόλια. Είναι αυτονόητο πως η ομάδα διαχείρισης φέρει ευθύνη μόνο για τα επώνυμα άρθρα των συντακτών και των συνεργατών της.

Σας ευχαριστούμε για την συμμετοχή σας.